Afyon beş bin yıllık bir yerleşim yeridir. Tarihi eserler açısından oldukça zengindir. Hititler ve Friglere ait tarihi kalıntılar, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerine ait zengin eserler bulunmaktadır. Kaplıcaları nedeniyle turizm açısından da hareketlidir. Tarihi ve turistik eserlerinden bazıları şunlardır:

Afyon Kalesi: Afyon Kalesi Etiler tarafından yaptırılmış ve Frigler tarafından onarılmıştır. Kale, savunma açısından olduğu kadar manzarası ve görkemi açısından da dikkat çekicidir. Kale, 226 m yükseklikte, dik, keskin ve tırmanılması zor kayalık bir tepenin üzerindedir. Kartal yuvasını andıran bu kalenin karayla teması çok az. Kayalara oyularak yapılmış bir basamakla kaleye ulaşılır. Çıkışta Etiler ve Friglere ait eserler bulunur.

Kale, iç ve dış kale olmak üzere iki kısma ayrılmıştır. Kalenin tepesinde “Kız Kalesi” bulunur. Selçuklu Sultanı Alaeddin Keykubat buraya cami, depo, cephanelik ve su sarnıcı yaptırmıştır. Selçuklu Devlet Hazinesi bu kalede tutulmuştur.

Kale M.Ö. 1350 yılında Arzava Savaşı sırasında Hitit Kralı II. Mursil- tarafından yaptırılmıştır. Özellikle Selçuklular ve Osmanlılar döneminde birçok kez onarılmış ve eklenmiştir. Yüzyıllar boyunca kaleye çeşitli isimler verilmiştir. Akreonos, Karahisar isimleri en çok duyulanlardır. Bugünkü adı Afyonkarahisar Kalesi’dir. Kaleye yapılan en önemli onarım ve eklemeler Alaeddin Keykubat’ın emriyle lale Bedreddin Gühertaş (1325) tarafından yapılmıştır.

Osmanlı döneminde Mahmud Bey, 1553 yılında Sultan II. Selim Han’ın emriyle yeniden tamir ettirmiştir. Günümüzde Kız Kalesi ve sarnıç dışında önemli yerler harap durumdadır. Güneydeki dik patikadan kaleye ulaşabilirsiniz.

• Demir Kalesi: İhsaniye’ye 8 km mesafede, Demirli köyünün kuzeyinde yer alır. Frigler döneminde dağların içten ve dıştan kesilmesiyle inşa edilen güney surları bir depremde yıkılmıştır.
• Gezler Kalesi: Sincanlı’ya 13 km, Gezler köyündedir. Bugün harap bir durumda.
• Sandıklı Kalesi: Germiyanoğlu I. Yakub Bey tarafından 1325 yılında Sandıklı yakınlarında yaptırılmıştır ve günümüzde kaleden bir duvar kalmıştır.
• Toprakkale: Şuhut’a 6 km, Senir köyü yakınlarındadır. 2000 metre yükseklikte bir tepe üzerindedir. Kalıntıları günümüze kalmıştır.

Afyonkarahisar – Kocatepe Kurtuluş Savaşı

Afyonkarahisar, coğrafi konumu itibariyle bir dönüm noktasındadır. Böyle bir coğrafi konumdan dolayı Hititler Arzava seferine giderken buradan geçmek zorunda kalmış, Frigler bu bölgeye yerleşmiş, “Apemeia” Perslerin merkezi olmuş, Büyük İskender’in ordusu bu bölgede savaşmış ve daha sonra Roma için büyük önem taşıyan ticaretin merkezi Anadolu’yu paylaştılar. Afyonkarahisar’da damarlı yollar kesişmiş ve Bizanslılar bölgeyi askeri üs olarak kullanmışlardır. Araplar ve daha sonra Türkler için Afyonkarahisar, Anadolu’nun alınabilmesi için önce alınması gereken yer anlamına geliyordu.

Türklerin Anadolu’ya yerleşme sürecinde önemli bir yeri olan Miryakefalon Savaşı bu topraklar üzerinde yapılmış, Selçuklulara üs olmuş, Osmanlılar Anadolu’yu Osmanlı bayrağı altında birleştirmek için Karamanoğulları’na burada saldırmışlar. Anadolu’yu ele geçirmek isteyen Rumlar burada bir üs kurmuşlar. Ulu Önder Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nda son derece önemli bir nokta olan Büyük Taarruz’u bu topraklarda Kocatepe’de yönetmiştir.

Afyonkarahisar Büyük Taarruz

Afyonkarahisar, Milli Mücadele’nin başlangıcından sonuna kadar birçok askeri ve lojistik durumda önemli rol oynamıştır. Konumu itibariyle demiryolu ulaşımında önemli bir yere sahip olan Afyonkarahisar, bu dönemde İngiliz, Fransız ve İtalyan ve daha sonra Yunan askeri birlikleri tarafından işgal edilmiştir. Afyonkarahisar iki kez Yunanlılar tarafından işgal edilmiş, ikinci işgal Büyük Taarruz’a kadar devam etmiştir. Afyonkarahisar, 20 Ekim 1920’den sonra Batı Cephesi Karargâhı oldu.