Afyonkarahisar topraklarında ilk insan topluluklarına ne zaman rastlandığını bilmiyoruz ancak çevre illerde yapılan kazılar Afyonkarahisar’da tarih öncesi çağlarda yerleşimlerin olacağını gösteriyor.

MÖ 3000’den beri yoğunlaşan yerleşimler var. Bunlardan en önemlisi Kapak Höyük’tür. Metalin ilk işlendiği ve Bronzun kullanıldığı bu dönem “Bronz Çağı”dır. Maden ile birlikte kullanım ve ihtiyaç için; taş, kil, kemik ve bronz gibi malzemelerden yapılmış mutfak eşyaları, kesiciler, çekiçler, deliciler, parlatıcılar, iplik eğirme ve dokuma aletleri; yaşam ve ölümle ilgili maddeler bulundu. Bu dönemler Korkua, Kaklık ve Karaoğlan kazılarıyla iyi bilinmektedir.

Afyonkarahisar ilçelerini gezerken antik kalıntılardan ve eski uygarlıklardan kalan nice eserleri görmeniz mümkündür. Tarihi anbean yansıtan bir yapıya sahip olmasından dolayı, gezilecek ve görülecek ilçeleri bir o kadar çoktur.

Başmakçı

İlin en güney bölgeleri yer alan ilçe il 129 km. yerleşim Söğüt Dağlarına edilmiştir. Isparta, Kula, Ladik, Hereke tipi halı dokumacılığı, gül, Kuş Cenneti, Acı Gölü ile ünlüdür.

Bayat

Afyon Ankara karayolu üzerinde il- 46 km. yakındır. Bayat ilçesi Kurtini, İnpazarcık ilçesi, Asarkale, Elicek ve Yanıkin satış mağazaları alanları. Kökle boyanabilen Bayat kilimleri, Amerika ve Amerika’dan alınacak sipariş kadar ün kazandı.

Bolvadin

İlçe Afyon-Konya yolu üzerinden 13 km. eğitim 61 km. küçük, antik Kral Yolu üzerinde, Eber merkezi lisanslıdır. Eber Gölü; saz adacıkları ile yüzen adacıkları ile adını duyurmuştur. İlçenin diğer turizm değerleri Heybelilerlecası Horan parkurlu, Kırkgöz, Yanık Kışla, Lala Sinan Paşa Cami, Alaca Cami ve Çeşmesi, Çarşı Cami, Hacı Ahmet Cami, Kırklar Cami, Ak Çeşme, Hacı Ahmet Çeşmesi, Kemerkaya’da gerekli şehri, Minarelik Deresinde peribacaları, merkezdeki eski Afyon evleri ve İnsuyu Mağarasıdır.

Çay

Afyon-Konya karayolu üzerinde, ili 48 km. yakındır. İlçenin eskiye dayanmakla birlikte kalan tarihi eser sayısı. Tabi güzellikleri arasında Eber ve Karamık gölleri bulunur, bu göllerde balık avcılığı, çeşitli kuş avcılığı yapılmaktadır. Çağlayan Parkı ve Kanlı Yer Kavaklığı çevrede tercih edilen piknik yerleridir. Selçuklulardan kalma Taş Camii ve Kervansaray önemli tarihi eserlerdir.

Çobanlar

Yöre gelişme Akarçay Genişki höyüklerle yaşıt olduğu ve eski Tunç Çağına kadar uzandığı biliniyor. Bugünkü Kocaöz (Feleli) köyü antik Anabura kenti kurulmuştur. Afyon Arkeoloji Müzesinde bulunan Artemis heykeli çıkarılmıştır.

Dazkırı

Afyon-Denizli karayolu üzerinde ili ’de 140 km uzaklıktadır. İlçemiz 1959 yılında ilçe olmuştur. İlçemiz eski boyalı halı ve eşya reyonlarıyla dünya çapında üne kavuşmuştur.

Dinar

Afyon-Antalya karayolu üzerinde, il 106 km. aşağıda olup Akdeniz ile Ege bölgeleri arasında bulunmaktadır. Tarihi ilk seçim, Marsyas ile Tanrı Apollon arasında Dinar’da yapılmıştır. İlçenin önemli değeri Danteon (Tanrılar kulu tapınağı), Artemis-Anaitis tapınağı, antik tiyatrosu, agorası (Pazar yeri), antik mekanu, Suçıkan Parkı, Pınarbaşı, Karakuyu Kuş Cenneti, Norgaz piknik alanı, Cerit ve Zenderi yaylaları.

Emirdağ

Afyon’un 70 km. Kuzey tahmini en eski ilçelerinden olan Emirdağ yöresinde yerleşim M.Ö.1437 süre gitmektedir. Emirbaba dağlık bir araziden nehirleri besleyen akarsulara kadar ünlü bir bölgedir. Aynı zamanda turistik bir havası olup, ismini birçok ilden gezi amaçlı gelinmesine sebebiyet verdiği aşikârdır.

Evciler

Çevre höyüklerde bulunan parçalardan Lidyalılara kadar uzandığı düşünülmektedir. İlçede Koca höyük ve Küçük höyük diye iki höyük ile Öküzviran ve Kocaviran adında iki Örenyatağı vardır.

Hocalar

Anadolu eski çağlardan bu pek çok medeniyetin beş olmuştur. Ahır dağlarında bulunan bronz Hitit heykeli yörenin çok eski merkezinden beri önemli bir yerleşim yerindedir.

İhsaniye

Afyon’un 35 km. gösterimdir. Gazlıgöl ünlücası ve içmeleri, Frig kaya anıtları, Roma, Bizans kaya yerleşimleri, mezar alanları, peri bacaları ve yaylaları ilgi odakarından bazıdır. Ayazhan yerleşim yeri, Maltaş ve Yılantaş tarihi Frig sınıflarındadır. Ayrıca doğa harikası yığınlar ve peri bacalarının da süslediği bu alan, Frig bölgesi diye anılır.

İscehisar

Afyon-Ankara karayolu üzerinde ilk ulaşım 23 km uzaklıktadır. 1987 yılında ilçe olmuştur.Zengin mermer yatakları üzerinde olan ilçe, tarım, hayvancılık ve mermer sanayi üzerindedir.

Kızılören

Afyon-Antalya karayoluna 3 km. hastalık 87 km. şehirdeki ilçede bulunan Ulu Cami ve sahip olunan Çınar ağaç ve şehirdeki tarihi evler değerlerdir.

Sandıklı

İlacın 60 km. yakındaki, Antalya-Denizli karayolu, İzmir-Ankara-İstanbul hattı üzerinde bitmekte olan yerleşimden olabilir. İlçeyle kaplıcası ve leblebisi ile ünlüdür. İlçede bulunan Hüdai kaplıcaları iç ve dış turizme hizmet vermektedir.

Sincanlı

Afyon-Uşak-İzmir karayolu üzerinde, ilk 33 km’lik ilçe, kendi adında, adı üzerinde ilkokulların kavşağında kurulmuştur. Orman içi piknik alanı, Başkomutan Milli Parkı, Büyük Taarruz Şehitliği, Çiğiltepe Albay Reşat Anıtı, Yıldırım Kemal Şehitliği, Sinanpaşa ve Kureşbaba (Boyalı) Külliyeleri, Otuziki inler, Kırka göleti, Serban ilçesi gezilip görülecek yerlerdir.